درجه بندی ماسک ها به چه صورت است؟

درجه بندی ماسک توسط موسسه ملی ایمنی و بهداشت شغلی یا به اختصار NIOSH مرجع معتبر برای صدور گواهینامه تصویب دستگاه های تنفسی است.

درجه بندی ماسک ها بر اساس میزان فیلتراسیون توسط این موسسه انجام می شود.

علت استفاده از ماسک های تنفسی محافظت از ریه در برابر گرد و غبار و بیماری تنفسی و عفونی است، در واقع ماسک های تنفسی در دسته وسایل حفاظت فردی هستند که به منظور کاهش ورود میکروب و گرد و غبار به ریه ساخته شده اند.

انواع ماسک پزشکی

در میان انواع ماسک پزشکی، ماسک های صورت و ماسک های جراحی معروف تر هستند؛ این ماسک ها به دو صورت بند دار یا کش دار تولید می شوند.

پرکاربردترین ماسک پزشکی، ماسک صورت است که دهان و بینی را پوشانده و می تواند در یک، دو یا سه لایه تولید شود. جنس ماسک صورت می تواند کاغذی، پنبه ای یا جنس های مخصوص دیگری باشد.

ماسک جراحی یکی دیگر از انواع ماسک پزشکی است و برای کارکنان بیمارستان ها مناسب است. ماسک جراحی می تواند از جنس پارچه، پلی پروپیلن یا مواد مخصوص تولید شود.

درجه بندی ماسک جراحی به نحوی است که حداقل هشتاد درصد کارایی فیلتراسیون باکتریایی دارند.

نکته مهم در استفاده از ماسک جراحی این است که مناسب محیط های غبار آلود نیست زیرا توانایی فیلتر کردن ذرات کوچکتر از 5/2 میکرون را ندارد.

طبقه بندی ماسک ها

درجه بندی ماسک ها می تواند بر مبانی متفاوتی انجام شود. اگر بخواهیم از نظر کاربرد درجه بندی ماسک ها را انجام دهیم، به دو گروه ماسک های پزشکی و ماسک های صنعتی تقسیم می شوند. اگر مبنای درجه بندی ماسک ها را جنس درنظر بگیریم می توانند از جنس پارچه، کاغذ و مواد مخصوص مانند پروپیلن باشند. ماسک ها همچنین میتوانند به دو نوع یکبار مصرف و چندبار مصرف تقسیم شوند. یکی از مهم ترین فاکتورها برای درجه بندی ماسک ها، درجه بندی بر اساس فیلتر داشتن یا نداشتن است.

انواع ماسک فیلتردار

ماسک تنفسی فیلتردار به سه نوع کلی تقسیم می شوند؛ در ادامه به معرفی و درجه بندی ماسک های فیلتردار می پردازیم:

ماسک های FFP

این ماسک های فیلتردار که بر اساس استاندارد اروپایی EN149:2001 تولید شده اند خود به سه نوع تقسیم میشوند:

ماسک فیلتردار FFP1 دارای درجه بندی فیلتراسیون 80 درصد و مناسب برای ذرات بزرگتر از 5 میکرون است.

ماسک فیلتردار FFP2 فیلتراسیون 94 درصد دارد و برای ذرات بین 2 تا 5 میکرون مناسب است.

آخرین نوع ماسک فیلتردار FFP، ماسک FFP3 نام دارد که دارای قدرت فیلتراسیون 99 درصد بوده و می تواند ذرات کوچکتر از 2 میکرون را فیلتر کند.

ماسک N95

به طور کلی ماسک های تنفسی N، P و R که مطابق استانداردهای NIOSH درجه بندی شده اند به صورت زیر دسته بندی می شوند:

ماسک های فیلتردار N: اولین نوع از این ماسک های فیلتردار، ماسک N95 است که توان فیلتر کردن ذرات بزرگتر از 3/0 میکرون را دارند. فیلتراسیون این نوع از ماسک ها برابر با 95 درصد است و نسبت به روغن مقاوم نیستند.

دومین نوع، ماسک های N99 هستند که مانند نوع قبلی، ذرات بزرگتر از 3/0 میکرون را فیلتر می کنند و نسبت به روغن غیر مقاوم هستند. درصد فیلتراسیون این نوع از ماسک های فیلتردار، 99 درصد است.

آخرین نوع از ماسک های فیلتردار N، ماسک های N100 هستند که درصد فیلتراسیون در آنها 97/99 درصد است.

ماسک های فلیتردارR

ماسک R95 ذرات بزرگتر از 3/0 میکرون را فیلتر میکند و تا 8 ساعت نسبت به روغن مقاومت دارد. اندازه ی ذرات و نیز زمان مقاومت به روغن در همه انواع ماسک های فیلتردار نوع R یکسان است و نحوه ی درجه بندی ماسک ها بر اساس درصد فیلتراسیون است. درصد فیلتراسیون در نوع R95، 95 درصد و در نوع R99، 99درصد می باشد. فیلتراسیون ماسک فیلتردار R100 در حدود 97/99 درصد است.

ماسک های فیلتردار

این دسته از ماسک ها هم توان فیلتر کردن ذرات کوچکتر از 3/0 میکرون را ندارند اما نسبت به روغن مقاومت کامل دارند. درصد فیلتراسیون در انواع P95، P99 و P100 به ترتیب 95 درصد، 99 درصد و 97/99 درصد است.

ماسک فیلتردار کربن دار

ماسک فیلتردار کربن اکتیو یا همان ماسک فیلتردار کربن دار در درون خود لایه هایی از جنس کربن فعال شده دارد تا در مقابل گازها و بخارها محافظت ایجاد کنند. بوی آلودگی و نیز گاز های مضر هوا به داخل ماسک به دلیل این لایه کربن وارد نمی شود.