آشنایی با مواد استریل

مواد استریل چیست؟

ممکن است در زمان ها و مکان های مختلف، اصطلاحاتی نظیر استریل کردن و یا مواد استریل شده شنیده باشید اما تا به حال به معنای آن فکر نکرده اید و در حقیقت نمی دانید که منظور از مواد استریل چیست؟

مواد و وسایلی که در مکان های درمانی مثل کلینیک ها و بیمارستان ها مورد استفاده قرار می گیرد، باید قبل از هر نوع استفاده از هر گونه میکروب و یا میکروارگانیسمی پاک باشد و سپس برای کار مورد نظر استفاده شود.

استریل کردن به معنای انجام دادن یک سری فعالیت و روش های خاص با هدف های معین برای پاک کردن عوامل ایجاد کننده عفونت است.

استریل کردن در انواع مختلفی وجود دارد که برای هر مقصودی، روش خاص آن را پیاده می کنیم.

برای مثال استریل کردن می تواند برای از بین بردن باکتری ها، میکروارگانیسم ها، قارچ ها و عواملی که موجب انتقال آن ها می شود، استفاده گردد.

مراحل استریل سازی بسیار دقیق و با ظرافت انجام می شود تا وسیله ی مورد نظر ما عاری از هر گونه آلودگی میکروبی باشد.

استریل کردن بهتر است یا ضد عفونی کردن؟

ممکن است در موقعیت های مختلفی قرار گرفته باشید که نیازمند تمیز کردن یک وسیله و یا چیز های دیگر شده باشید اما نمی دانید که از چه موادی برای این کار باید استفاده کنید.

برای مثال اگر در بیمارستان کار می کنید و یا دکتر هستید و می خواهید از وسایل عمومی برای بیماران استفاده کنید، استریل کردن بسیار ضروری تر از ضد عفونی کردن است اما در واقع چرا؟

در مراحل استریل کردن شما به طور کامل هر موجود زنده ای اعم از بیماری زا بودن یا نبودن را از بین می برید و یک محیط کاملا سترون پدید می آورید که بدون هیچ گونه میکروبی یا قارچی است؛ اما در ضدعفونی کردن، شما فقط میکروب و میکروارگانیسم های بیماری زا را از بین می برید و غیر بیماری زا ها هنوز بر روی سطح یا وسیله ی مورد نظر حضور دارد.

به همین دلیل برای تمیز کردن دست و یا وسایل اطرافمان مثل تلفن همراه از مواد ضد عفونی کننده و برای وسایل مورد استفاده ی پزشکان و پرستاران، از استریل کردن استفاده می کنیم.

ویژگی مواد استریل و مواد ضد عفونی کننده چیست؟

یک سری ویژگی های کلی برای ضدعفونی کننده ها و موادی که برای استریل کردن استفاده می کنیم وجود دارد که باید در هر صورت رعایت شود.

اولین ویژگی مهم، غیر سمی بودن آن است به طوری که علاوه بر خاصیت پاک کنندگی میکروبی بالا از کیفیت مناسبی نیز برخوردار باشد.

دومین ویژگی مهم آن، پاسخ دادن به طیف وسیعی از میکروارگانیسم ها و باکتری ها می باشد که با یکبار استفاده، تا حدود زیادی، خیالمان از بابت کشته شدن این موجودات راحت باشد.

ویژگی سوم دیگر این محصولات، سریع اثر کردن آن ها است. به محض استفاده از مواد استریل یا مواد ضد عفونی کننده، باید عوامل ایجاد کننده عفونت از بین بروند و یا اگر برای سطوح های غیر بیمارستانی از این محصولات استفاده می کنید، باید در کمترین زمان، محل مورد نظر را از میکروب و میکروارگانیسم ها پاک کند.

به طور کلی کسانی که به محصولات و مواد ضد عفونی کننده حساسیت دارند نباید از این محصولات استفاده کنند اما در هر صورت این مواد می تواند برای کسانی که حساسیت ندارند هم مشکلاتی به وجود آورد.

برای جلوگیری از این مشکلات، ماده ی استریل کننده و مواد ضد عفونی کننده باید غیر محرک پوست باشند به طوری که با برخورد به پوست سوزش زیاد و التهاب را به همراه نداشته باشند. همچنین ماده ی استریل کننده و مواد ضدعفونی کننده نباید محرک چشم باشند که به محض باز کردن درب آن ها، باعث سوزش و ریختن اشک چشم شوند.

مورد آخر این است که ماده ی استریل کننده و مواد ضدعفونی کننده نباید محرک تنفس باشند یعنی به محض بوییدن این محصولات، نباید دچار تنگی نفس و یا سرفه شویم.

هرچند که افراد متخصص نظیر پرستاران و پزشکان محترم خود بسیار در استفاده از این محصولات ماهر و دقیق هستند اما اگر خواستیم این کار ها را در محل هایی مانند خانه یا محیط کار خود انجام دهیم، باید بدانیم که مواد استریل و یا مواد ضدعفونی کننده ای که خریداری می کنیم، دارای چه ویژگی هایی باشند.

مواد استریل و مواد ضد عفونی کننده بر چه اساسی انتخاب می شوند؟

در هر موقعیتی که می خواهیم از مواد استریل و مواد ضد عفونی کننده استفاده کنیم باید بر اساس یک سری معیار های مهم این محصولات را انتخاب کنیم.

برای مثال محصولی که انتخاب می کنیم باید متناسب با محلی باشد که مورد استفاده قرار می گیرد.

یعنی این که شرایط و نوع وسیله و یا سطح مورد نظر در انتخاب این سبک محصولات حائز اهمیت است.

اگر از این محصولات در بیمارستان ها استفاده می کنیم، نوع میکروارگانیسمی که قرار است از بین برود، در نوع انتخاب این محصولات تاثیر دارد.

مورد دیگری نیز که اگر در بیمارستان ها از این محصولات استفاده می کنیم بسیار مهم است، سلامت کادر درمان از نظر عواملی مثل عوامل جهش زا است به این منظور که هر نوع محصول پاک کنندگی ای برای انسان ها مناسب نمی باشد.