نحوه نگهداری و مراقبت از ظروف فیروزه کوبی

فیروزه کوبی یکی از صنایع دستی معروف ایران است که قدمت آن تقریبا به 80 سال پیش باز می گردد. در این تکنیک هنری هنرمند سنگهای ریز فیروزه را که عموما از معادن نیشابور، مشهد و دامغان تهیه شده اند را جدا و تمیز می کنند. زیرا این سنگها عمدتا به همراه مقداری خاک و خاکستر است. سپس سنگ های ریز و درخشان را با دقت بسیار زیادی درکنار هم روی ظروفی از جنس مس، طلا یا نقره قرار می دهند. سپس ظرف را پرداخت کرده و برای درخشان تر شدنش به آن روغن زیتون یا کنجد می زنند. نحوه نگهداری و مراقبت از ظروف فیروزه کوبی به شما کمک می کند تا بتوانید برای مدت طولانی تری ظروف و محصولات فیروزه کوبی خود را با همان ظاهر درخشان اولیه حفظ کنید.

این هنر ابتدا در خراسان شکل گرفت سپس به اصفهان آورده شد و به قدری ریشه دار شد که امروزه یکی از معروفترین سوغاتی های پایتخت صنایع دستی ایران، اصفهان است. در این مقاله می خواهیم در خصوص نحوه نگهداری و مراقبت از ظروف فیروزه کوبی نکاتی را ارائه کنیم اما پیش از آن بهتر است با نحوه تولید و ساخت محصولات با سنگ فیروزه آشنا شوید.

مراحل ساخت و تولید ظروف فیروزه

هنرمندان فیروزه کار در کارگاه‌ های فیروزه کوبی مراحل زیر را سپری می‌ کنند تا این صنایع دستی فاخر و زیبا به دست آید:

مرحله اول: زرگری

در این مرحله ابتدا ظرف مورد نظر توسط زرگر ساخته می‌ شود که از جنس نقره، مس و ورشو می‌ باشد. ظرف ساخته شده به دو طریق ساخته می‌ شود یا با کمک دست یا پرس و یا هر دو. سپس قسمتی که باید فیروزه کوبی شود مشخص می‌ شود و سطح فیروزه کوب را با موادمرتبط، مستحکم‌ تر می‌ کنند.

مرحله دوم: فیروزه کوبی

سنگ‌ های فیروزه که از معادن فیروزه مشهد یا نیشابور و دامغان خریداری می‌ شود دارای مقادیری خاک و سنگ‌ های معمولی هستند که باید پاکسازی شوند.

زمانی که ظرف مورد نظر آماده فیروزه کوبی شد، آن را گرم می‌ کنند و روی قسمت مشخص شده لاک گردویی می‌ زنند و یکی پس از دیگری فیروزه‌ های خوش رنگ و لعاب را به طور مرتب کنار همدیگر می‌ چینند تا روی ظرف بیشتر جلوه کنند.

مرحله سوم: پرداخت کاری

در آخر ظرف آماده را پرداخت‌ کاری می کنند و با زدن روغن زیتون یا کنجد سطح فیروزه را پولیش می‌ کنند تا این نگین‌ های فیروزه‌ ای درخشان‌ تر شوند. هنگام پرداخت و به ویژه در مرحله آخر ساخت ظروف فیروزه بر روی آنها لایه‌ های محافظ از جنس پلی‌ استر قرار میگیرد که از سنگ‌ های فیروزه در برابر آسیب‌ های مختلف جلوگیری کند.

با این وجود همواره باید نکات مهم در نحوه نگهداری و مراقبت از ظروف فیروزه کوبی را رعایت کنید تا بتوانید سال‌ های سال از زیبایی این ظروف نفیس لذت ببرید. نگهداری ظروف فیروزه کوبی آسان است و با اندکی دقت می‌ توان برای مدت طولانی آن را نگهداری کرد.

زیورآلات فیروزه کوبی بیشتر از سایر ساخته‌ های این هنر در معرض آسیب قرار دارند. هنگامی که برای حضور در مهمانی‌ ها تمایل دارید از زیورآلات فیروزه کوبی خود استفاده کنید قبل از درست کردن انگشتر و یا سایر زیورآلات فیروزه‌ کوب، کرم، عطر و ادکلن و سایر مواد آرایشی را از محل پاک کنید. مواد آرایشی و شیمیایی بیشترین آسیب را متوجه سنگ فیروزه خواهد نمود.

نکات مهم در نحوه نگهداری و مراقبت از ظروف فیروزه کوبی

• برای جلوگیری از تغییر رنگ، ظروف فیروزه نباید در مجاورت مواد روغنی و شیمیایی مثل مواد آرایشی قرار گیرد.
• آفتاب خود می‌ تواند باعث تغییر رنگ این ظروف شود. به همین خاطر هنگام قرار دادن این ظروف در دکور از قرار دادن آنها در برابر تابش مستقیم نور خورشید جلوگیری کنید.
• از آنجا که این ظروف بیشتر جنبه تزیینی دارند نباید با مواد شوینده و آب داغ شست‌ و شو شوند. برای تمیز کردن آن‌ ها از پاک‌ کننده‌ های ملایم و آب ولرم استفاده کنید.
• از ظروف فیروز کوبی در برابر ضربه و هر گونه آسیب به بدنه آن‌ ها محافظت نمایید.
• هنگام استفاده از زیورآلاتی که در ساختار آن‌ها سنگ فیروزه به کار رفته است محل را به دقت از عطر و کرم و ادکلن و مواد آرایشی پاک کنید.